Sağlık ve İlaç Hukuku Avukatı Nedir? Sağlık Hukuku Nedir?

Sağlık Hukuku Nedir?

Sağlık hukuku, içerisinde farklı alt birimleri barındıran son derece karma bir hukuk dalıdır. Tıbbi müdahalelerin uygulama şeklinden doğan hasta haklarının incelenmesinden sağlık personelinin sahip olduğu hak ve sorumluluklara veya etik kurallara bağlılığa kadar sağlığın farklı alanlarındaki uyuşmazlıklara yönelik kapsamlı araştırmalar yaparak gerekli hukuki çözümü sunar. Bireylerin yaşamını sürdürebilmesi için en önemli unsur olan sağlığı devlet ile olan ilişkiler üzerinden ele alır ve meydana gelen zararların tazmin edilmesinde, sorunların ortadan kaldırılmasında, suç teşkil eden eylemlerin önlenmesinde etkin rol oynar.

Sağlık hukukunun odağında, hasta haklarını güvence altına almak ve bireye en temel hakkı olan sağlıklı fiziksel ve ruhsal yaşama hakkını kazandırmak bulunsa da tıp hukuku bundan çok daha fazlasıdır. İçerisine anayasa hukuku, ceza hukuku, medeni hukuk, ticaret hukuku ve idare hukuku gibi farklı birimlerin dahil edildiği sağlık hukuku; birden fazla mevzuata göre düzenlenir ve kişi, kurum, devlet üçlüsü arasındaki ilişkiyi bu çerçevede inceler. Hem özel hem kamu hukuk kurallarına tabi olan sağlık hukuku; hekim hasta ilişkileri, sağlık kurum ve kuruluşlarından kaynaklanan problemler, hak ihlalinden doğan idari ve cezai yaptırımlar hakkında uzman ve etik bir hukuki danışmanlık ve dava hizmeti almayı mecburi kılar.

Sağlık hukuku, sahip olduğu bütün bu özellikler doğrultusunda incelendiğinde önemi çok daha net şekilde anlaşılabilir. Bu sebeple; temelinde hak ve özgürlükleri koruyan, tıbbi uygulamaları standardize ederek bilimsel ilkelere dayandıran sağlık hukukunun farklı açılardan incelenmesi gerekir:

Malpractice

Sağlık hukukunda en çok karşılaşılan sorunlar malpractice, yani yanlış tıbbi müdahaleden kaynaklanan hekim hatalarıdır. Kendi içinde çok sayıda düzenleme bulunduran sağlık hukukunun temellerini bazı Anayasal hükümler oluşturur. Buna göre; bireyin “sağlıklı ve dengeli yaşama hakkı” nedeniyle aldığı tedavi hizmeti de çağdaş olmalı, ayrım gözetmemeli ve tıp biliminin uygun gördüğü normlar doğrultusunda uygulanmalıdır. Herhangi bir şekilde hekimin bilgisizliği, deneyimsizliği veya ilgisizliği sonucu hastanın zarar görmesi, malpractice davalarının ana konusudur.

Hekimin kötü uygulamasından kaynaklanan ve hastanın uygun veya yeterli tedaviyi alamamasıyla sonuçlanan bu tür davalar sağlık hukuku avukatı tarafından yönetilir. Taraflar arasındaki iletişimi sağlayan ve ihtilaflı durumu çözüme ulaştırarak ilgili hukuki süreci şekillendiren sağlık hukuku avukatı; vakayı hastanın sağlık durumu, hayata doğrudan etki edip etmeme hali ve teşhis, tedavi, bakım aşamaları üzerinden bütüncül bir yaklaşımla ele alır.

İlaç Hukuku

Malpractice davalarını ilgilendiren alt birimlerden biri ilaç hukukudur. İlaç hukuku; ilaç üretimi, dağıtımı, satın alımı ve marka patent uyumu gibi konuların tümünü kapsar. Temel olarak hastanın, herhangi bir hastalığın önlenmesi veya tedavi edilmesi için gereken ilaç desteğini almasını konu edinir. Hastaya yanlış veya yetersiz ilaç reçete edilmesi, tedavi sırasında patentsiz ilaç kullanılması, ilaç kullanım tekniğinin doğru olmaması gibi hastanın zarar görmesine sebep olan durumlardaki hekim sorumluluğunu inceler. Bununla birlikte standart ve bilimsel normlara dayalı şekilde sürdürülen bir ilaç tedavisi sonucu oluşan komplikasyonların tümünü hekim sorumluluğunda tutmaz.

Uygulamada malpractice kapsamında değerlendirilen ilaç hukuku avukatı, ilaca ve tedaviye ücretsiz erişim hakkı ile gizlilik hakkı gibi farklı durumların varlığını sorgular. Buna bağlı olarak kişisel hayatın ve sağlığın tehdit altına girmesine yol açan kişi, kurum ve durumları ortaya çıkarır; uygulamadan doğan kişisel hakların korunmasına yardımcı olur ve taraflara gereken her konuda hukuki desteği sunar.

Beyaz Kod

Sağlık hukuku; Türk Ceza Kanununa ilişkin düzenlemelere bağlı kalarak hekim-hasta ilişkisini, hekim ve sağlık çalışanlarına yönlendirilen fiziksel veya psikolojik şiddet üzerinden de irdeler. Sağlık personeline uygulanan tehdit, hakaret, bağırma, aşağılama ve yaralama eylemlerinin tümü sağlık alanındaki şiddetlere örnek olarak gösterilebilir. Hekimin tıbbi müdahale sırasında, öncesinde veya sonrasında maruz kaldığı bu tür saldırılarda sağlık hukuku avukatı devreye girerek taraflar arasında vekil görevi görür.

Sağlık hizmeti nedeniyle şiddet olayı ile karşılaşan her sağlık çalışanının hukuki desteğe başvurarak hizmet talep etme hakkı olur. Devletin re’sen yani kendiliğinden harekete geçtiği nitelikli durumlarda, soruşturmanın başlaması için doğrudan hekim şikayeti şartı aranmaz. Nitekim olaya tanıklık eden herkesin anonim şekilde de olsa, durumu bildirmesi soruşturmanın başlatılması için yeterlidir. Katılım zorunluluğu olmayan bu tür vakalarda, sağlık avukatı devreye girerek gerekli incelemeleri yapar ve suçlu tarafların caydırıcı cezalara çarptırılmasını sağlar. Böylece hekim özlük haklarının korunmasına ve hekime veya sağlık personeline yöneltilen şiddet eylemlerinin önlenmesine yardımcı olur.

Sağlık Hukuku Avukatı Kimdir?

Hekim, hasta, devlet ilişkilerini ve haklarını bir arada değerlendirerek ilgili hukuk birimleriyle gerektiği şekilde birleştiren sağlık hukuku; ancak alanında uzman ve kendini geliştirmiş avukatların çalışmaları ile sağlıklı şekilde yürütülebilir.

Bu çerçevede değerlendirildiğinde, sağlık hukuku avukatı;

• Sağlık uygulamalarından doğan hekim-hasta, hastane-hasta, hekim-devlet, hastane-devlet veya hasta-devlet ihtilafları ile ilgili çözüme yönelik hukuki süreci başlatan ve yürüten,
• Maddi-manevi tazminat davası, ceza davası açarak tarafların haklarını koruyan,
• Sağlık kurum ve kuruluşlarına hasta veya hekim haklarının ihlalini önlemek adına gerekli hukuki danışmanlık ve vekillik hizmetleri veren,
• Sağlık ve ilaç hukuku kapsamında değerlendirilen diğer bütün uyuşmazlıkları konu edinen ve etik bir hukuk desteği sunan

eğitimli ve sertifikalı uzmanlardır.

Sağlık Hukuku Hastaya Nasıl Haklar Tanır?

Ülkemizde hasta hakları anayasal düzenlemelerle teminat altına alınmış durumdadır. Bu bağlamda; her bireyin hayatını ruhsal ve fiziksel olarak sağlıklı şekilde sürdürebilmesi temel bir haktır. Sağlık ve ilaç hukuku yönetmeliği gereğince değerlendirilen konular arasında; sağlık kurumlarının tek elden ve standart bir hizmet vermesi, ilgili kurumların yetkililerce denetlenmesi, hasta vücut bütünlüğünün bozulmaması ve hasta ile hekim haklarının korunması gibi farklı düzenlemeler bulunur.

Sağlık hukukunun temel unsuru hasta olduğundan özellikle hekim hatalarının önlenmesi ve bireye sağlıklı yaşam alanının sunulması aşamalarında devreye giren, yönetmelikten kaynaklanan hasta haklarından bazıları şunlardır:

• Uygulanan tedavi ve hizmet hakkında bilgi edinme hakkı
• Sağlık hizmetlerinden gerektiği şekilde yararlanma hakkı
• Tedavinin herhangi bir evresinde sağlık kurumu ile personelini tanıma, seçme veya değiştirme hakkı
• Tıbbi durumun gerektirdiği teşhis, tedavi ve bakım hizmetlerini almak hakkı
• Zorunlu müdahaleler dışında belirli tedavileri reddetme hakkı
• Uygulama öncesinde rıza verme hakkı
• Kendi isteği dışında herhangi bir araştırmaya veya deneye konu olmama hakkı
• Yanında refakatçi bulundurma ve ziyaretçi kabul etme hakkı
• Kişisel hasta kayıt dosyasına erişim sağlama ve bilgi edinme hakkı
• Kişisel bilgilerin mahremiyetini isteme hakkı
• Özel hayata, dini isteklere ve insani değerlere saygı hakkı

Bütün bunların yanı sıra; özenli ve titiz bir tıbbi yardım alma, sağlık çalışanlarından saygı görme, gerekli durumlarda güvenlik önlemi talep etme gibi haklar da sağlık ve ilaç hukuku kapsamında değerlendirilir. Bu sebeple kendi içinde pek çok alt kola ayrılan, aynı zamanda diğer hukuk disiplinleriyle yakın temas halinde bulunan sağlık hukukunu ilgilendiren konuların, mutlaka alanında uzman ve bilgili avukatların danışmanlığında çözümlenmesi gerekir.

Siz de sağlık hukuku alanında dava açmadan önce uzman bir avukatla görüşebilir ve süreci nasıl yönetmeniz gerektiğine dair bilgi talep edebilirsiniz.